Έκθεση

Μεταλλοτεχνία

Ο σιδεράς

Είναι ο κατασκευαστής των εργαλείων όλων των άλλων τεχνών και τον βρίσκουμε εγκατεστημένο σε κάθε μεγάλο χωριό της Κρήτης. Τα εργαλεία του είναι αυτά των Ελλήνων και άλλων Ευρωπαϊκών συναδέρφων του. Έχει όμως δυο μειονεκτήματα. Δεν εισάγονται γαιωκάρβουνα στην Κρήτη και αναγκάζεται να χρησιμοποιεί ξυλοκάρβουνα που αναπτύσσουν χαμηλότερη θερμοκρασία από τα ορυκτά. Επίσης δεν υπάρχουν εισαγωγείς σιδήρου και περισυλλέγει εγκαταλειμμένα μεταλλικά αντικείμενα διαφόρων ποιοτήτων. Για τα εργαλεία γενικής χρήσης χρησιμοποιεί μέτριας ποιότητας σίδερο, ενώ επιλέγει το καθαρό μέταλλο για αυτά ειδικής χρήσης.

Το εργαστήριο του σιδερά περιλαμβάνει το χώρο πυρράς με το μεγάλο φυσερό, διαφόρων τύπων αμόνια, τσιμπίδες, σφήνες, σφυριά κ.α.

Ο μπακιρτζής

Κατασκευάζει κυρίως δοχεία μαγειρικής, όπως τσικάλια διαφόρων μεγεθών, αλλά και πολλά είδη δοχείων για τη μεταφορά νερού, γάλακτος κ.α., πιάτα, ποτήρια, πιατέλες, κανάτες για το τραπέζι, φωτιστικούς λύχνους κ.α.

Τα εργαλεία είναι αρκετά περιορισμένα σε σχέση με τον σιδερά, γιατί ο χαλκός, σε μορφή φύλλων, σφυρηλατείται ψυχρός για να πάρει τις επιθυμητές μορφές. Αριθμούν ένα μικρό φυσερό, ειδικά αμόνια και σφυριά, ψαλίδια και τσιμπίδες.

Σαγματοποιός

Τα σαμάρια κατασκευάζονται για όλα τα υποζύγια και στην Κρήτη διαφέρουν από αυτά της υπόλοιπης Ελλάδας γιατί παρουσιάζουν εγκοπές στο ξύλινο σκελετό για τη στήριξη των σχοινιών που κρατούν το φορτίο. Το σαμάρι αποτελείται από ένα ξύλινο ιδιόρρυθμο και πολύ γερό σκελετό που καλύπτεται στην εσωτερική του πλευρά με δερμάτινα μαξιλάρια που περιέχουν στάχυα και άλλες λεπτές φυτικές ίνες. Δερμάτινες λωρίδες το στερεώνουν στο μπροστινό και οπίσθιο μέρος του σώματος του ζώου και στο θώρακα του. Τέλος προστίθενται και οι αναβατήρες.

Ο σαμαράς χρησιμοποιεί μια ιδιόρρυθμη καρέκλα που συνεχίζεται από ένα είδος εργαστηρίου με χοντρό κορμό δένδρου σαν αμόνι. Τα εργαλεία του ξυλουργού είναι ελάχιστα με μερικούς κόπτες, τρυπάνια και ψαλίδια για τα δέρματα.

Σαράτσης

Ο σαράτσης ειδικεύεται στην κατασκευή όλων των δερμάτινων εξαρτημάτων της σέλας, του σαμαριού, των χαλιναριών κλπ. Τα εργαλεία του αποτελούνται από ένα μικρό τραπέζι στο οποίο είναι στερεωμένη μια ξύλινη μέγγενη για τα δέρματα, ένα κοφτερό εργαλείο που μοιάζει με δρεπάνι, διάφορους κόφτες και ζουμπάδες, τρυπάνια και βελόνες ραψίματος.

Πεταλωτής

Διαθέτει και αυτός μια καρέκλα που στηρίζει έναν κύλινδρο από κορμό δένδρου, στον οποίο έχουν συνδέσει το μικρό σιδερένιο αμόνι του πεταλωτή.

Τα διάφορα μεγέθη και είδη πετάλων και τα ειδικά καρφιά κατασκευάζονται από τον σιδερά. Ο πεταλωτής τα προσαρμόζει στο μέγεθος της οπλής του ζώου, αφού τα έχει πυρώσει στην φωτιά. Τα εργαλεία είναι λιγοστά και απλά: σφυριά, τανάλιες και ειδικοί κόφτες για το καθάρισμα των οπλών.

ΕΜΠΟΡΙΟ

Στη μακροχρόνια κατάκτηση της Κρήτης το εμπόριο στις Επαρχίες ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι ανταλλαγές γίνονταν με είδος, ακόμα και για την αγορά αιγοπροβάτων ή υποζυγίων. Δικαίωμα στο εμπόριο είχαν μόνο Ενετοί και στη συνέχεια Τούρκοι, εγκαταστημένοι στα Λιμάνια των πόλεων της βόρειας Κρήτης. Οι μεσάζοντες ήταν Εβραίοι και Αρμένιοι, κάτοικοί των πόλεων αυτών. Τα κύρια προϊόντα της ενδοχώρας αποτελούσαν από τον 15ο αιώνα και ύστερα, το κρασί το λεγόμενο «malvicino» και το λάδι. Αγρότες και κτηνοτρόφοι έφερναν κάθε πρωί, έξω από τις πόλεις, τα προϊόντα τους προς πώληση.

Στην Επαρχία κυκλοφορούσε ελάχιστο χρήμα γι’ αυτό στις ανασκαφές ενετικά και τουρκικά νομίσματα είναι εξαιρετικά σπάνια.

Βεβαίως υπήρχαν ζυγαριές διαφόρων τύπων, ογκομετρικά δοχεία και μέτρα, αλλά το βασικό συνάλλαγμα ήταν καρπός και λάδι.