ΠΟΡΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ (ΜΕΣΟΠΟΡΤΕΣ)

Είναι δίφυλλες και πιο σπάνια μονόφυλλες. οι μονόφυλλες που συναντήσαμε είναι πολύ παλιές, ανήκουν δε σε αρχοντικά της Ενετοκρατίας, σε κελιά μοναστηριών κλπ.

Οι δίφυλλες ενσωματώνονται συνήθως σε ευθύγραμμο πλαίσιο, είναι απλές και αποτελούνται από δύο τάβλες το κάθε φύλλο, τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη σχηματίζοντας τη μια όψη της πόρτας. Η άλλη όψη σχηματίζεται απ’ τις τραβέρσες (3 συνήθως) στις οποίες καρφώνονται οι τάβλες.

Στήριξη: Οι μεσόπορτες στερεώνονται συνήθως σε ξύλινο πλαίσιο τοποθετημένο εκατέρωθεν της μικρής πλευράς του τραπεζίου που σχηματίζει η κάτοψη του ανοίγματος. Βρίσκεται δε πάντα σε περασιά με την όψη του τοίχου. Ο τρόπος στερέωσής τους είναι ο ίδιος μ’ αυτόν που συναντάμε στις πόρτες εισόδου, δηλαδή στα θηλυκά και αρσενικά μάσκουλα. Η μόνη διαφορά είναι στον τύπο του αρσενικού μάσκουλου, που χρησιμοποιείται όταν το πλαίσιο είναι ξύλινο. Στις δίφυλλες πόρτες απολύτως αναγκαίο για τη στήριξή τους είναι το κοντομήρι που εξασφαλίζει την ακινησία του ενός φύλλου.

Ασφάλιση: Οι μεσόπορτες κλείνουν χωρίς να κλειδώνουν. Έχουν όμως πάντα τη δυνατότητα αμπαρώματος. Γι’ αυτό το σκοπό χρησιμοποιείται ο ζεμπερές και η ξύλινη αμπάρα.

Οι μονόφυλλες ενσωματώνονται συνήθως σε τοξωτό πέτρινο πλαίσιο. Είναι παραλληλόγραμμες κατασκευασμένες όπως οι απλές με επιπλέον διακοσμημένη τη μια πλευρά της πόρτας.

Αφού καρφωθούν οι τάβλες στις τραβέρσες, σε όλη την επιφάνεια της πόρτας βάσει προκαθορισμένου σχεδίου, καρφώνονται το ένα δίπλα στο άλλο ξύλινα τεμάχια μικρού μεγέθους με ρηχά χαραγμένο γραμμικό διάκοσμο στις δύο μεγαλύτερες πλευρές τους. Μ’ αυτό τον τρόπο η διάταξη των ξύλινων τεμαχίων επιτρέπει να δημιουργηθούν ενδιαφέρουσες συνθετικές μορφές -που συχνά προκαλούν έκπληξη- στη μια όψη της. Στη συνέχεια ακολουθώντας το περίγραμμα του ανοίγματος καρφώνεται το «πρεβάζι». Στη μέση της όψης συναντάμε μια τραβέρσα τοποθετημένη οριζόντια εφαπτόμενη στο πρεβάζι.Η στήριξη τους και η ασφάλισή τους είναι όμοια μ’ εκείνη των μονόφυλλων.

Η όλη σύνθεση παρουσιάζει ενδιαφέρον και μας έκανε ακόμη μια φορά να θαυμάσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι ντόπιοι δημιουργοί εκφράστηκαν, συνέθεσαν και άφησαν να αναδειχθεί όλο τους το ταλέντο και ο ψυχικός τους πλούτος4.

4. παρόμοια σύνθεση και ίδια κατασκευή συναντήσαμε σε πόρτες εισόδου ενετικών αρχοντόσπιτων του Ρεθύμνου και της περιοχής του